Conceptueel denken

Zien wat anderen nog niet zien

Soms begint het met een vraag. Waarom werkt iets zoals het werkt? Of: Wat ligt hier eigenlijk onder? Voor veel mensen is dat het begin van een analyse. Voor mij is het het begin van een reis.

Conceptueel denken voelt voor mij als boven een landschap zweven. Waar anderen bomen en heuvels zien, zie ik patronen die elkaar beïnvloeden, rivieren die samenkomen, structuren die zich herhalen in gedrag, relaties of systemen. Toen ik mijn model van Vervreemding naar Verbinding ontwikkelde, merkte ik dat ik niet zomaar fasen aan het beschrijven was, maar dat ik eigenlijk een universeel patroon probeerde te vangen – een cyclus die in elk menselijk herstelproces zichtbaar is, als je maar hoog genoeg durft te kijken.

Een andere manier van zien
Conceptuele denkers bewegen moeiteloos tussen abstractie en realiteit. Ze denken niet in losse onderwerpen, maar in netwerken van betekenis. Dat herken ik als ik bezig ben met mijn eigen werk: een gesprek over hoogbegaafdheid kan ineens een ingang worden naar thema’s als identiteit, hechting of creativiteit. Terwijl ik schrijf, zie ik de lijnen zich vormen tussen mijn theorieën, mijn persoonlijke ervaringen en wat anderen vertellen in herstelgroepen.

Het is geen lineair proces. Het is meer alsof ideeën via elkaar heen ademen. Waar de één zoekt naar concrete stappen, zoek ik naar het grotere weefsel waar die stappen onderdeel van zijn.

De kracht én de uitdaging
Dat is tegelijk mijn kracht en mijn valkuil. Mijn hoofd loopt vaak voor op de wereld om me heen. Soms vertel ik enthousiast over een idee en zie ik in de ogen van de ander dat ze me nog niet helemaal volgen. Ze moeten eerst de puzzelstukjes zien, terwijl ik al het hele beeld voor me heb.

Dat is het moment waarop ik leer om te vertragen, om bruggen te bouwen. Want conceptueel denken heeft pas kracht als het gedeeld kan worden. Het vraagt om vertaling, om verbinding tussen het abstracte en het menselijke.

Herken je jezelf hierin?
Misschien herken je het gevoel dat je midden in een gesprek al drie stappen verder denkt. Of dat je energie krijgt van nieuwe ideeën, maar leegloopt op herhaling. Misschien voel je de drang om structuren te begrijpen, niet om controle te krijgen, maar om er betekenis in te vinden.

Ik herken dat zelf dagelijks. Of ik nu een test ontwikkel, een artikel schrijf of met iemand praat over herstel: ik ben altijd bezig om te zien hoe de lagen in elkaar grijpen.

Waarom de wereld je nodig heeft
In een tijd waarin alles steeds sneller verandert, zijn mensen die op deze manier kijken hard nodig. Conceptuele denkers zien verbanden waar anderen nog losse flarden zien. Ze herkennen de onderstroom, zien waar iets heengaat nog vóór het daar is, en durven nieuwe verbanden te leggen.

Dat is wat ik ook hoop te doen met mijn werk: oude denkpatronen doorbreken, nieuwe perspectieven openen, en laten zien dat complexiteit niet iets is om bang voor te zijn – maar iets om te omarmen.

Conceptueel denken is geen luxe, het is een manier van leven. Een vorm van toekomstwijsheid.

Wie zo kijkt, ziet niet alleen wat is, maar ook wat kan zijn.

Verder lezen: